TEK ÇİÇEKTEN ÜÇ MEYVE VEREN EBER SARISI ÇİÇEK AÇTI

Baklagillerin kraliçesi olarak adlandırılan ve dünyada sadece Eber ve Akşehir göllerinin çevresinde yetişen Eber sarısı, baharın gelmesiyle açtı. Eber sarısının açması, bölgede baharın ve sıcak havaların da müjdecisi olarak kabul ediliyor. Eber sarısı, yeryüzündeki yaklaşık 18 bin baklagiller türü içerisinde tek çiçekten 3 meyve veren tek tür olarak biliniyor. Bu özelliği ile dünya üzerinde eşsiz bir öneme sahip genetik kaynak olduğu belirtiliyor. İçeriğinde bulunan antioksidan ve antimikrobiyal maddeler sayesinde ilaç sanayisinde de kullanılıyor. Doğa Koruma ve Milli Parklar tarafından koruma altına alınan çiçeği koparana 244 bin 315 lira ceza kesiliyor.
Baklagillerin kraliçesi eber 
sarısı koruma altında
Ülkemizde biyolojik çeşitliliğin korunması ve devamlılığının sağlanması konusunda çalışmalara devam ediliyor. Eber sarısı (Thermopsis turcica) diğer adıyla "piyan" da bu türlerden sadece biri. Yeryüzünde sadece Afyonkarahisar ili (Konya il sınırında da türe rastlanmıştır) Eber Gölü’nün güneyi ile Akşehir Gölü’nün güneybatısında, meyve bahçeleri ile göller arasındaki dar bir hat boyunca kesintili ve öbekler halinde yayılım gösteren bir türdür. Bu dar yayılış yönüyle ülkemizdeki en dar yayılışlı bitkilerden biridir. Bern Sözleşmesine göre de "Mutlak Korunması Gereken Bitki Türleri (Ek- I Sayılı Liste) Listesi"nde yer almaktadır.
Eber sarısı; bakla, fasulye, nohut, mercimek, tırfıl, yonca gibi ekonomik değere sahip çok sayıda bitki türüne sahip baklagiller (Fabaceae) familyasının bir üyesidir. Ekonomik değere sahip birçok türü barındıran baklagiller (Fabaceae) dünyada üçüncü büyük familyadır. Thermopsis Turcica’yı diğer baklagil türlerinden ayıran en önemli özelliği bir çiçekte 3 meyve oluşturmasıdır. Bu özelliğe bugüne dek 18 bin civarında türü bulunan baklagillerden hiçbirinde rastlanmamıştır. Türkiye’de tek endemik türle temsil edilen “Thermopsis Turcica” en yakını olan Asya’daki (Türkistan, Türkmenistan, Kazakistan) akrabalarından bile hayli uzakta yaşamaktadır.
 
Eber sarısı toprak altı uzun rizomlara sahip çok yıllık bir bitkidir. Gövde dik ve 35-80 cm arası boyalanan taç yaprakları sarı renktedir. Ovaryum 3 karpelli, meyve 3-10 tohumlu bakla tipi, çanak yapraklar sık olup beyaz tüylüdür.  Üremesi daha çok vejetatif üreme olarak kök gövdelerin yayılmasıyla gerçekleşir. Nisan sonu, mayıs ayı başında çiçeklenen ve ağustosta meyve veren bitkinin, yöredeki tarımsal faaliyetler nedeniyle popülasyonunda parçalanmalar olmuş ve daha küçük gruplara ayrılmıştır. Bitkinin çok güçlü bir kök yapısı vardır ve genellikle kök sürgünleriyle yayılmakta ve çoğalmaktadır. Bu nedenle nadasa bırakılan alanlar ile birkaç yıl ekilmeyen alanlarda tekrar ortaya çıkabilmektedir. 
 
Kök-gövdeleriyle (rizomlarıyla) kuvvetli bir şekilde toprağa tutunan türün alandaki varlığını sürdürmesinin, esas olarak taban suyuna ve Sultan Dağı ile Eber ve Akşehir gölleri arasında oluşan mikroklima özelliklerine bağlı olduğu düşünülmektedir. Türün yoğun olduğu alanlar tel çit ile çevrilip koruma altına alınmıştır. 
 Türün ilk keşfedilişi 1983 yılıdır ve bilim dünyasına tanıtılmıştır. Türün korunmasına yönelik ilk önemli belge 27.03.2008 tarihli Ulusal Sulak Alan Komisyonu tarafından onaylanarak yürürlüğe konan “Akşehir-Eber Gölleri Sulak Alan Yönetim Planı”dır. 2008 yılından sonrada türün tanınması ve korunmasına yönelik araştırma ve çalışmalar artmıştır. İçeriğinde bulunan antioksidan ve antimikrobiyal maddeler sayesinde bitkinin ilaç sanayinde kullanılma potansiyeli mevcuttur.
HABER MERKEZİ