Bugun...

KRİZ ANLARINDA PSİKOLOJİK İLK YARDIM

 Tarih: 28-01-2025 11:47:00  -   Güncelleme: 28-01-2025 16:54:00
Sinem Özbaykondu

Psikolojik İlk Yardım Nedir?
Psikolojik ilk yardım bireysel ya da toplumsal düzeyde insanlar üzerinde olumsuz etkiler yaratan olay/olaylar sırasında ya da hemen sonrasında uygulanan bir çeşit erken dönem psikososyal müdahale yaklaşımıdır. Psikolojik ilk yardım ile bireylerin bedensel ve zihinsel dayanıklılıkları üzerine yoğunlaşılmakta, duygusal durumlarını sakinleştirerek güvende hissetmelerini sağlamak amaçlanmaktadır.

Hangi Durumlarda Gereklidir?
Doğal afetler (deprem, sel, yangın), insan eliyle yapılan travmalar (savaş, işkence, tecavüz, taciz), kazalar (iş, trafik) beklenmedik ölümler, ciddi hastalıklar gibi kişinin yaşam bütünlüğünü tehdit eden durumlarda gereklidir.

Nasıl Uygulanması Gerekir?
1) İlişki ve Bağ Kurma: Bu aşama psikolojik ilk yardımda iletişimin başladığı ilk evredir. Buradaki temel amaç güvene ve saygıya dayalı, eşitliğin olduğu bir ilişkinin kurulmasıdır. Psikolojik ilkyardımı sağlayacak olan kişi burada kendini tanıtmalı, hangi amaçla destek sağlayacağını belirtmelidir.

2) Güvenlik ve Rahatlamanın 
Sağlanması:
Birincil önceliğimiz bireylerin can güvenliğinin sağlanmasıdır. Olaydan etkilenen kişiler güvenli bir alana alınmalı, olası bir tehlike ve risklerden uzak tutulmalıdır.
3) Dengeleme (Stabilizasyon): 
Beklenmedik, ani durumlar sonrasında bireylerde farklı travmatik stres tepkileri (şok tepkileri, aşırı korku, panik, unutkanlık, donakalma, irkilme…) olabilir. Bu nedenle bireylerin yeniden psikolojik olarak stabil duruma gelmelerini sağlamak amacıyla stabilizasyon tekniklerinden yararlanılmalıdır. Bu tekniklere örnek olan” topraklama tekniği” ile bireylerin dikkati dış dünyaya yönlendirilerek duygularının dengelenmesi amaçlanmalıdır. Bu teknikte beklenmedik olay/olaylardan etkilenen bireylerden;
• Ellerini ve ayaklarını serbest bırakarak rahat bir pozisyonda oturmalı.
• Nefeslerini yavaş ve derin bir şekilde alıp vermeye başlamalı.
• Etraflarına bakarak onlarda herhangi bir rahatsızlık veya stres hissi uyandırmayın beş objenin adını söylemeli.
• Yavaş ve derin nefes almaya devam etmeli.
• O süreçte etraflarında duydukları seslere kulak vererek onlarda herhangi bir rahatsızlık veya stres hissi uyandırmayan beş sesin ne olduğunu söylemeli.
• Yavaş ve derin bir nefes almaya devam etmeli. 
• Ve tekrar o süreçte bedensel duyumlarına ve nasıl hissettiklerine dikkat etmeye çalışarak onlarda herhangi bir rahatsızlık veya stres hissi uyandırmayan beş hissin ne olduğunu söylemeli.
• Son olarak yavaş ve derin bir şekilde nefes alıp vermeleri istenmelidir.
4) Bilgi Edinme: Bu aşama ile bireylerin olay sonrasında fiziksel ve psikolojik
gereksinimleri anlamaya çalışılmalı, olay yeri gözlemlenerek detaylı analiz edilerek durum anlaşılmaya çalışılmalıdır.

5) Temel İhtiyaçlar Konusunda Yardımcı Olma: Bireylerin ihtiyaçları giderilmeye çalışılmalı, temel gereksinimleri ve aciliyeti olan ihtiyaçlar ile ilgili harekete geçilmelidir.

6) Sosyal Destek: Olay/Olaylardan etkilenen bireyler için sosyal destek kaynakları oluşturularak bağ kurmaları sağlanmalıdır. (Çocuk, ergen ya da yetişkinler için hobi ya da aktivite grupları)

7) Bilgilendirme: Bireyler barınma, sağlık ve gıda gibi temel ihtiyaçlarının nereden karşılanacağına dair bilgilendirilmeli, bireylere travma sonrası ortaya çıkabilecek stres tepkileri hakkında bilgi verilmelidir. Olay/olaylar ile ilgili bildiklerimizi etkilenen kişilerle paylaşarak belirsiz ve belirsizlikten doğacak endişeler ortadan kaldırılmaya çalışılmalıdır.

8) İş Birliği Kurulabilecek Diğer Hizmetlerle İlişkilendirme: Psikolojik ilk yardım sürecinin tamamlanması, sonlandırılması ya da psikolojik ilkyardımı sağlayacak kişilerin değişmesi durumunda olay/olaylardan etkilenen kişilere gerekli bilgilendirme yapılmalıdır.
Önemi Nedir?
Bireylerin güvenli hissetmeleri, sakin olmaları, fiziksel, sosyal ve psikolojik yardıma-desteğe erişmeleri sağlanarak uzun vadede daha iyi duygusal ve davranışsal işlevsellik kazanmalarına
yardımcı olunarak travma ile daha iyi başa çıkmaları sağlanır.


Ne Yapılmaması Gerekir:
• Öncelikli olarak olay/olaylardan etkilenen bireyler mağdur olarak görülmemeli, hayata tutunmayı başarmış güçlü bireyler olarak kabul edilmelidir.
• Bireylerin yaşadığı duygular yok sayılmamalı ve hafife alınmamalıdır.
• Yargılamaya kalkışılmamalı ve duygusal tepkiler verilmemelidir.
• Bireylerin yaşadığı durum abartılmamalı ve hiçbir koşulda tartışılmamalıdır.
• Teselli cümleleri söylenmemelidir.
• Bireylerin rahatsız oldukları konuların üzerinde ısrarla durulmamalıdır.
• Bireyleri dinlemeden fikir beyan 
edilmemelidir. 

  Bu yazı 263 defa okunmuştur.
  YORUMLAR YORUM YAP | 0 Yorum
  FACEBOOK YORUM
Yorum
  YAZARIN DİĞER YAZILARI
  • BUGÜN ÇOK OKUNANLAR
  • BU HAFTA ÇOK OKUNANLAR
  • BU AY ÇOK OKUNANLAR
YUKARI